fbpx

Cukrzyca ciążowa – czym jest i skąd się bierze?

Słyszysz hasło cukrzyca ciążowa i od razu w głowie pojawią Ci się nieprzyjemne skojarzenia: zastrzyki z insuliny, restrykcyjna dieta, powikłania… To może faktycznie przyprawić o zawroty głowy, ale spokojnie. Mamy tutaj do czynienia z trochę innym stanem. Przede wszystkim ważne jest to, żeby zostać ekspertem od swojej choroby. Dookoła spotykamy się z wieloma niepotwierdzonymi informacjami, ale też osoby „dobra rada” potrafią w nas zasiedlić niepokój.

Skąd się bierze cukrzyca ciążowa?

Przyczyną pojawienia się cukrzycy ciążowej jest niedobór lub spadek efektywności działania insuliny. To prowadzi do hiperglikemii, czyli prostymi słowami, do wzrostu poziomu glukozy we krwi. Insulina jest takim hormonem, który nie dosyć, że jest kluczem do otwarcia komórek, to jeszcze transportem dla glukozy, którą komórki przerabiają na energię. A głównym dostawcą glukozy do naszego organizmu są węglowodany!


Cukrzyca ciążowa (w skrócie GDM), to po prostu zaburzenia tolerancji glukozy, które po raz pierwszy wystąpiły, albo zostały wykryte w ciąży. Pocieszającym jest fakt, że teoretycznie GDM znika po porodzie, ale mimo wszystko, bądź czujna i kontroluj glikemię również po ciąży! U około 30-50% kobiet z cukrzycą ciążową może rozwinąć się cukrzyca typu II, ale w późniejszym wieku. U niektórych kobiet stan oporności na insulinę może jeszcze trwać jakiś czas po urodzeniu dziecka.


Ciąża jest takim ciekawym stanem, w którym insulinooporność występuje całkowicie naturalnie. Jest to taki stan, w którym komórki stają się oporne na insulinę, nie chcą się na nią otwierać. A więc nie dosyć, że wzrasta nam insulinooporność, to jeszcze równolegle wzrasta zapotrzebowanie na insulinę. Im dalej w tygodnie ciąży, tym większa insulinooporność. Jest to stan fizjologiczny – prawidłowy. Dzieje się tak, żeby dostarczyć wymaganą ilość glukozy do rozwijającego się dziecka. U zdrowych ciężarnych jest to kompensowane większą produkcją insuliny i zużyciem glukozy przez dziecko. Jednak u jakiś może 5% ciężarnych dochodzi do nietolerancji na glukozę. Ilość insuliny wydzielanej przez Twój organizm nie jest w stanie zrównoważyć postępującej insulinooporności. A jakby tego było mało – jest jeszcze taki system wewnętrznej produkcji glukozy (wzmożone procesy glukoneogenezy wątrobowej), który rośnie wraz z wiekiem ciążowym.

Jakie zaburzenia glikemii rozróżniamy w trakcie trwania ciąży?
  • GDM – cukrzyca ciążowa, która objawia się niższymi wartościami glikemii przy rozpoznaniu, ale wystarczająco podwyższonymi by ją rozpoznać. Ten typ jest związany z insulinoopornością wywołaną przez hormony łożyskowe
  • DIP – cukrzyca rozpoznana w trakcie trwania ciąży (może to być np. cukrzyca typu I lub II), dla której charakterystyczne są wyższe wartości glikemii.

PS słowo glikemia to nic innego jak stężenie glukozy we krwi.

Co ma wpływ na pojawienie się cukrzycy ciążowej?

Główną przyczyną wystąpienia cukrzycy ciążowej są zmiany hormonalne zachodzące w tym czasie. Powiedzenie zmiany hormonalne na pewno nie jest Ci obce – czujesz jak zmienia się Twoje ciało, jakie masz wahania nastrojów, jak rosną Ci piersi, jak włosy stają się gęstsze itd… Za wszystko odpowiedzialne są hormony. A jak wspomniałam wcześniej – insulina również jest hormonem, wydzielaną przez trzustkę zawsze wtedy gdy dostarczymy posiłek.

Poniższe czynniki zwiększają ryzyko pojawienia się gdm, ale nie gwarantują jej w 100%
  • Wyższy wiek mamy, najczęściej mówi się o okresie po 35. rż.
  • Urodzenie poprzednich dzieci z masą urodzeniową powyżej 4 kg
  • Niepowodzenia położnicze w wywiadzie
  • Wielorództwo
  • Nadwaga lub otyłość
  • Cukrzyca ciążowa w poprzednich ciążach
  • Zespół policystycznych jajników
  • Występowanie w rodzinie cukrzycy typu II
  • Niedobór witaminy D3
  • Nadciśnienie tętnicze u mamy
  • Mała aktywność fizyczna
  • Duże spożycie żywności wysokoprzetworzonej
  • Ciąża mnoga
  • Nadmierny przyrost masy ciała w ciąży
  • Palenie papierosów

Jak widzisz jest naprawdę mnóstwo czynników, które mogą wywołać chorobę. Ale zadaj sobie pytanie – na co masz wpływ? Czy możesz się lepiej przygotować do ciąży, albo lepiej dbać o siebie w ciąży? Odpowiedź nasuwa się sama. Co ciekawe ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia GDM wiąże się również nieuzasadnioną suplementację żelazem. Żeby było jasne – mam tu na myśli kumulację żelaza z różnych suplementów, które przyjmujemy, nie zliczenia dawek, bez potwierdzenia niedoborów w morfologii, żelazie i ferrytynie we krwi.


Niestety, wiem, że w naszym małym świecie, jakim jest organizm, niektórych rzeczy nie da się racjonalnie wytłumaczyć. Tak więc, jest grupa kobiet, która nie znajdzie się w grupie ryzyka, a mimo wszystko otrzyma diagnozę. Dlaczego tak się dzieję? Pewnie nie dojdziemy do tego. Po prostu trzeba działać i robić wszystko by po pierwsze zapobiegać, a po drugie Utrzymać glikemię w ryzach.

Co może się wydarzyć jak zaniedbasz cukrzycę ciążową?

Nie są to miłe rzeczy, wiem. Ale czuję, że warto to wiedzieć. Po to, by dać z siebie wszystko i zadbać o siebie w 100% i nie mieć sobie nic do zarzucenia. WCALE NIE MUSI DOJŚĆ DO TYCH NIEPRZYJEMNOŚCI. Napiszę krótko i na temat. Kiedy w organizmie są stałe warunki hiperglikemii (podwyższonego poziomu cukru) to tak naprawdę, ta sytuacja nie pozwala płodowi prawidłowo się rozwijać. To może przyczynić się do wad wrodzonych, ograniczonego wzrastania, poronień samoistnych, opóźnienia rozwoju ośrodkowego układu nerwowego, makrosomii (dużego dziecka), niedotlenienia. Co się dzieje u mamy? Wielowodzie, retinopatie, nefropatie, nadciśnienie tętnicze, kwasica ketonowa, zakażenia układu moczowego, wzrost ryzyka stanu przedrzucawkowego i rzucawki. Wysoki poziom cukru (pamiętaj mówimy o sytuacji kiedy glikemia nie jest unormowana!) wpływa na strukturę i funkcje łożyska. U noworodka mamy z nieleczoną cukrzycą może wystąpić niedocukrzenie, obniżenie wapnia, magnezu, nasilona żółtaczka, zespół zaburzeń oddychania i zmiany zakrzepowo-zatorowe. Już kończę.


Pamiętaj o jednym, to jest bardzo ważne – u kobiet z cukrzycą ciążową z prawidłowymi wartościami glikemii, ryzyko powikłań u mamy i dziecka jest podobne jak w populacji kobiet zdrowych!!!!!